ប្រមុខការទូតអាមេរិកាំង លោកចន ឃែរី (John Kerry) បានកំណត់កាលពីថ្ងៃសុក្រ ស្នើទៅកូរ៉េខាងជើង ឲ្យបោះបង់ចោល​នូវការបាញ់កាំជ្រួចម៊ីស៊ីល ដោយលោកបានចាត់ទុក ការបាញ់កាំជ្រួចណាមួយចេញទៅ ថាជា«កំហុសដ៏ធ្ងន់មួយ»។ ការ​ស្នើសុំនេះ បានធ្វើឡើង ខណៈពេលដែលកូរ៉េខាងជើង កំពុងតែចាប់ផ្ដើមគម្រាមជប៉ុន ពីការវាយលុកនុយក្លេអ៊ែរ។

លោកចន ឃែរី (រូបស្ដាំ) និងលោក យន់ ប៊ិយងស្សេ នៅក្នុងសន្និសិតកាសែតកាលពីថ្ងៃ០២មេសាឆ្នាំ២០១៣។ (Mark Wilson/Getty Images)

«ប្រសិនបើ មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង គីម ជុង អ៊ុន (Kim Jong-Un) សម្រេចថានឹងបាញ់ម៊ីស៊ីល ទោះជាក្នុងករណី​បាញ់​តម្រង់ទៅសមុទ្រជប៉ុន ឬទៅទិសដៅផ្សេងក៏ដោយ តែបានន័យថា មេដឹកនាំរូបនេះនឹងជ្រើសរើសដោយចំហរ នូវការធ្វើ​មិនដឹង​មិនលឺ នូវសម្លេងទាំងឡាយ របស់សហគមន៍អន្តរជាតិ» នេះជាសេចក្ដីប្រកាស របស់លោកចន ឃែរី ក្នុងសន្និសិត​កាសែត នៅទីក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។

«ជាកំហុសដ៏ធំមួយ សម្រាប់គាត់ ដែលសម្រេចចិត្តធ្វើបែបនេះ ព្រោះវានឹងធ្វើអោយប្រទេសរបស់គាត់ កាន់តែនៅឯកោពី​ពិភពលោកបន្ថែមទៀត» លោកឃែរី បានបន្ថែម ដោយបានបញ្ជាក់ថា រាល់ពាក្យសម្ដីថ្លោសៗ ចង់ធ្វើសង្គ្រាម របស់ទីក្រុង​ព្យុងយ៉ាង ជារឿង«ទទួលមិនបាន»។

ក្នុងថ្ងៃសុក្រដដែល ទិន្នានុប្បវត្តិ៍ផ្លូវការ របស់បក្សកុម្មុយនីសកូរ៉េខាងជើង ឈ្មោះ KCNA បានផ្សាយ ពីការគម្រាមថ្មី​ទៀត​របស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង ទៅលើប្រទេសជប៉ុន។ ទិន្នានុប្បវត្តិ៍ បានវាយតម្លៃថា ជាការបង្កហេតុដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ទាក់ទងនឹង​ការ​ប្រកាសទាំងឡាយ របស់ទីក្រុងតូក្យូ ដែលបានពង្រាយប្រព័ន្ធចាប់កាំជ្រួច នៅលើទឹកដីជប៉ុន ដើម្បីត្រៀមចាប់កាំជ្រួច​បង្ហោះចេញពីកូរ៉េខាងជើង។

របបកុម្មុយនីសកូរ៉េខាងជើង បានប្រកាសថា «ជប៉ុន ស្ថិតនៅជានិច្ចជាកាល ពីមុខខ្សែរត្រៀមប្រយុទ្ធ នៃកងទ័ពបដិវត្ត​របស់យើង»។

ក្រសួងការពារជាតិជប៉ុន មិនបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ទាក់ទងនឹងការគម្រាមនេះទេ តែបានអះអាងថា នឹង«ចាត់​វិធានការ គ្រប់​បែបយ៉ាង ដើម្បីឆ្លើយតបនឹង គ្រោងការគ្រប់ប្រភេទ» របស់ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។ ទីក្រុងតូក្យូបានអនុញ្ញាតិ អោយកងទ័ព​របស់ខ្លួន កម្ទេចចោល នូវម៊ីសីលកូរ៉េខាងជើងទាំងឡាយ ដែលគម្រាមទឺកដីជប៉ុន។ មួយវិញទៀត ក្រសួងដឹកជញ្ជូន​របស់​ជប៉ុន បានបញ្ជាអោយអ្នកបើកបរយន្ដហោះទាំងឡាយ ដែលបើកទៅក្បែរមូលដ្ឋានយោធាអាមេរិក នៅកោះអូគីណាវ៉ា (Okinawa - ផ្នែកខាងត្បូងនៃប្រជុំកោះជប៉ុន) អោយជូនដំណឹងទៅកងទ័ពអាមេរិក ពីវត្តមានយន្ដហោះដែលខ្លួនបើក ដើម្បីជៀងវាង នូវឧប្បតិវហេតុណាមួយ។

ទម្ងន់ដ៏ធ្ងន់របស់ចិន

លោក ចន ឃែរី បានអំពាវនាវជាថ្មីម្ដងទៀត ទីក្រុងប៉េកាំង ដែលលោកនឹងទៅធ្វើទស្សនកិច្ចនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ អោយប្រើ​ឥទ្ធិពល ទៅលើសម្ព័ន្ធមិត្តកូរ៉េខាងជើងរបស់ខ្លួន។ លោកបានបន្ថែមថា «មេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង ត្រូវរស់ ជាមួយ​កតព្វកិច្ច និងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ ដែលខ្លួនបានយល់ព្រម។ (...) ហើយទីក្រុងប៉េកាំង មានទម្ងន់ដ៏ធ្ងន់មួយ សម្រាប់​ធ្វើអោយ​ស្ថានការ​មានការផ្លាស់ប្ដូរ»។

ដោយឡែក  ក្នុងការត្រៀមរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ច របស់ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកហ្វ្រង់ស៊័រ ហូឡង់ (François Hollande) ទៅប្រទេសចិន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសបារាំង លោក ឡូរ៉ង់ ហ្វាប៊ីយូស (Laurent Fabius) បានជួបនិយាយជាមួយ ប្រធានាធិបតីចិនថ្មី លោក ស្សី ជីនភីង (Xi Jinping) និងប្រមុខការទូតចិន លោក វ៉ាង យី (Wang Yi) ទាក់ទងនឹងសំនុំរឿង​នេះដែរ។ លោក ហ្វាប៊ីយូស បានថ្លែងក្នុងសន្និសិតកាសែតថា «ចិនបាននិយាយជាមួយយើងថា នឹងខិតខំប្រឹងប្រែង​ជា​អតិបរិមារ ដើម្បីឲ្យភាពតានតឹង ត្រូវបានបន្ថយ»។

ឆ្លើយនឹងសំនួរសួរថា តើបារាំងនឹងគាំទ្រ ការពង្រឹកទណ្ឌកម្ម ដាក់លើកូរ៉េខាងជើងឬទេ លោកហ្វាប៊ីយូសបានបញ្ជាក់ថា «បាទ ប្រសិនប្រើរឿងនេះធ្វើទៅ នឹងមានប្រសិទ្ធិភាព»។

ចំណែកឯរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរ៉ូស្សីវិញ ក៏បានគាំទ្រដែរ ក្នុងការបើកអោយមានកិច្ចចរចារ ៦ភាគី លើសំនុំរឿងកូរ៉េខាងជើង នៅក្នុងប្រទេសស្វីស ដូចដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសនេះ ធ្លាប់បានស្នើកន្លងមក។ ការចរចារ៦ភាគីនេះ (មានចិន កូរ៉េ-​ខាងត្បូង កូរ៉េខាងជើង រ៉ូស្សី អាមេរិក និងជប៉ុន) ត្រូវបានធ្វើ ចំនួន៦លើករួចមកហើយ ក្នុងអំឡុងពីឆ្នាំ២០០៣ មកឆ្នាំ​២០០៧។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០០៩ ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងបានដកខ្លួន ពីកិច្ចចរចារនេះ នៅបន្ទាប់ពីទណ្ឌកម្មរបស់អ.ស.ប. បាន​បោះ-​ឆ្នោតសម្រេច ប្រឆាំងនឹងគម្រោង​នុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន៕

-------------------------------------------------------
ដោយ សេក មនោរកុមារ - ប៉ារីស​ ថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ