«សំខាន់រដ្ឋាភិបាលគួរស៊ើបអង្កេតថា អ្នកលក់នៅទីផ្សារហ្នឹង គាត់បានសៀវភៅមកពីណាមកលក់? ហើយរិះរក​ចាប់​អ្នកដែលយកសៀវភៅរដ្ឋយកលក់ហ្នឹង ប្រសើរជាងការដែលមករឹបអូសនៅទីផ្សារ» នេះជាការលើកឡើងរបស់អ្នក​វិភាគឯករាជ្យ លោក កែម ឡី ទៅលើសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងអប់រំ ដែលកំណត់ថា នឹងចាត់​វិធានការ​តាម​ច្បាប់​ចំពោះអ្នកដែលបានលក់​សៀវភៅសិក្សា ដែលមានសរសេរនៅលើក្របថា«ហាមលក់»និង«ជាកម្មសិទ្ធិ​របស់​រដ្ឋ»។

គ្របសៀវភៅសិក្សា ជីវវិទ្យាថ្នាក់ទី១២មួយ ដែលមានផ្លាកបិតពីលើ ហាមលក់។ (រូបថត MONOROOM.info/ D.KEO)

ប្រព័ន្ធអប់រំ - ការលក់ជួញដូរសៀវភៅសិក្សា ដែលមានសរសេរនៅពីលើក្របថា«ហាមលក់» និង«ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់រដ្ឋ» នឹងត្រូវចាត់ទុកថាជាអំពើខុសច្បាប់ បង្កអោយមានផលអវិជ្ជមានដល់ការអប់រំ។ នេះជាសេចក្ដីប្រកាស​កាលពីពីថ្ងៃទី៣១ ខែកមរា ឆ្នាំ២០១៤ របស់ក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា ជូនដំណឹងទៅដល់ បណ្ដាអាជីវករ​ និងអ្នក​លក់ដូរ​នៅលើ​ទីផ្សារទាំងអស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ មិនត្រឹមតែចាត់ទុកថាការជួញដូរនោះ ជាអំពើខុសច្បាប់​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ តែក្រសួង​ក៏នឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់ផងដែរ ចំពោះអាជីវករណាដែលធ្វើអាជីវកម្មលើសៀវភៅនេះ។

ក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងដដែល បានបញ្ជាក់ថាចាប់ពីថ្ងៃជូនដំណឹងនេះតទៅ ក្រសួងនិងសហការជាមួយ​ក្រសួងមាន​សមត្ថកិច្ចចុះតាមទីផ្សារ បណ្ណាគារ និងតូបលក់សៀវភៅនានាដើម្បីរឹបអូសយក ដោយមិនទូទាត់សំណងអ្វីឡើយ ហើយជនល្មើសត្រូវប្រឈមមុខនឹងការដាក់ទោសតាមច្បាប់។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវបញ្ហាសង្គមដ៏ល្បីឈ្មោះ និងជាអ្នកវិភាគឯករាជ្យ លោកកែម ឡី  បានសម្តែង​នូវការយល់ឃើញថា «ខ្ញុំគិតថាវិធានការរឹបអូសបែបហ្នឹង មិនទទួលបានជោគជ័យនោះទេ សំខាន់រដ្ឋាភិបាល​គាត់​គួរតែស៊ើបអង្កេតនៅទីផ្សារ ថាតើអ្នកដែលលក់នៅក្នុងទីផ្សារហ្នឹងទិញមកពីណា?»

លោកបន្តថា ការរឹបអូសយកវា​មិនមែនជាដំណោះស្រាយនោះទេ ក្រសួងគួរតែប្រមូលទិញ ហើយរិះរកនូវជនល្មើស​ដែលយកសៀវភៅរបស់ក្រសួងអប់រំយកទៅលក់។ លោកអះអាងទៀត​ថា «ខ្ញុំគិតថា បើចាប់អ្នកដែល​លួចយក​សៀវភៅរដ្ឋទៅលក់អោយអស់ នោះទើបវានឹងមិនមានទៀត។ តែបើចេញលិខិត និងទៅរឹបអូសយកតែពីទីផ្សារ ខ្ញុំ​គិត​ថាវាមិនទទួលបានជោគជ័យនោះទេ។»

ចំពោះចំណាត់ការរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡាទៅលើបញ្ហានេះ ត្រូវបានប្រធានគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យ លោក រ៉ុង ឈុន បរិហារចំៗថា ជាការចេញ«សរាចរណ៍ហាមឃាត់»ច្រើនរាប់មិនអស់ តែគ្មានប្រយោជន៍ ព្រោះសៀវភៅ​នៅ​តែ​មាននៅលើទីផ្សារដដែល។ លោកពន្យល់យ៉ាងដូច្នេះថា «កន្លងមកឃើញថាក្រសួងអប់រំ មិនបានអនុវត្តន៍​ទៅតាម​អ្វី​ដែលជាបម្រាមរបស់ខ្លួនទេ ហើយអ្នកដែលកាន់ការនៅកន្លែងហ្នឹងមានការកឹបកេង និងអំពើពុករលួយ យក​សៀវភៅ​របស់ក្រសួងដែលបានបោះពុម្ភ យកទៅលក់អោយទីផ្សារ»។

លោកយល់ថា ការដែលមានសៀវភៅពុម្ភរបស់រដ្ឋ លើនៅលើទីផ្សារហូហែរបែបនេះ ជាការទទូលខុសត្រូវខ្ពស់ របស់​ក្រសួងក្នុងការវែកមុខ ជនដែលលួចបន្លំយកសៀវភៅទៅលក់ក្នុងទីផ្សារ ព្រោះកត្តានេះ វាបានបង្កអោយ​មាន​ការខ្វះ​ខាតសៀវភៅ សំរាប់ការសិក្សារបស់សិស្សនៅតាមគ្រិះស្ថានអប់រំនៅទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសនៅ​តាម​ជនបទ ដែល​វាបណ្តាលមកពីអំពើ«ពុករលួយ»។ លោកបន្ថែមថា«មិនសំខាន់តែការចេញសរាចរណ៍នោះទេ អ្វី​ដែលសំខាន់​តើការអនុវត្តន៍របស់ក្រសួងមានប្រសិទ្ធិដែរឬទេ? បើគ្រាន់តែចេញលិខិត តែគ្មានការអនុវត្តន៍ វាគ្មាន​ប្រយោជន៍​ដដែលហ្នឹង។»

ទស្សនាវដ្ដីមនោរម្យ.អាំងហ្វូ នៅមិនទាន់បានទទួលប្រតិកម្មបញ្ជាក់មកវិញ ជុំវិញករណីខាងលើនេះនៅឡើយ ពី​សំណាក់មន្ត្រីអ្នកទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។

ប៉ុន្តែទាក់ទងនឹងករណីមួយទៀត នៅពេលដែលសាលាប្រមូលយកសៀវភៅទៅវិញនៅដំណាច់ឆ្នាំ បានធ្វើឲ្យមតិ​មួយចំនួនយល់ថា សិស្សអាចនឹងគ្មានឯកសារ​សំរាប់រំលឹកនៅថ្នាក់ឆ្នាំថ្មី ដែលមិនអាចរកទិញនោះលើទីផ្សារបាន។ ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក កែម ឡី បាន​ផ្តល់អនុសាសន៍ថា «រដ្ឋាភិបាលត្រូវធ្វើសហគ្រាសសាធារណៈ​អោយស្ថាប័ន​អប់រំ ទៅជាពាក់កណ្តាលស្វ័យត ហើយជំរុញ និងពង្រីកអោយមានបណ្ណាល័យនៅតាមសហគមន៍ ដែលធ្វើអោយ​ក្មេងៗអាចមានលទ្ធភាពខ្ចី​និង​ស្រាវជ្រាវនៅសហគមន៍បាន៕»

-----------------------------------------------
ដោយ ក. ចាន់នីតា និង ក. សេងហុង (ទំនាក់ទំនង៖ [email protected] ) -ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ០១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤