សម្ភាស ណៃ វ៉ង់ដា៖ ថោង សារ៉ាត់ មានទោសស្រាល ព្រោះស្តង់ដាច្បាប់កម្ពុជាមានពីរ
- ដោយ: អ៊ុម វ៉ារី អត្ថបទ និងយកការណ៍៖ អ៊ុម វ៉ារី ([email protected]) - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៦ ធ្នូ ២០១៤
- កែប្រែចុងក្រោយ: December 17, 2014
- ប្រធានបទ: យុត្តិធម៌
- អត្ថបទ: មានបញ្ហា?
- មតិ-យោបល់
-
«មាត្រាបួន ចោររួចខ្លួនម្ចាស់ជាប់គុក» នេះជាការលើកឡើងរបស់លោក ណៃ វ៉ង់ដា អនុប្រធានអង្កេតការសិទ្ធមនុស្ស នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក។ លោកបានធ្វើការពន្យល់ថា គ្រប់អ្នកមានអំណាច មន្រ្តីធំៗ កំពុងតែរស់នៅ«លើ»ច្បាប់។ ភាព«គ្មានទោស» ក៏ត្រូវបានធ្លាក់លើក្រុមទាំងនោះ បើទោះមានកំហុសឆ្គងធំ យ៉ាងណាក៏ដោយ។ ផ្ទុយមកវិញសម្រាប់ សកម្មជនតស៊ូមតិ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្លូតត្រង់ ត្រូវបានគេចាត់ទុក ជាអ្នករស់នៅ«ក្រោម»ច្បាប់។ បើទោះមានទោសស្រាលយ៉ាងណា ក៏គេយកលេសនេះ លេសនោះ ក្នុងការបង្កើននូវស្ថានទម្ងន់ទោសដែរ។ ហើយចុងក្រោយ ដាច់ខាតពួកគេត្រូវ«មានទោស» ដែលមិនអាចធ្វើការប្រកែក តវ៉ា ឬទាមទារបានឡើយ។
លោក ណៃ វ៉ង់ដា បានលើកឡើង ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយទស្សនាវដ្តីមនោរម្យ.អាំងហ្វូថា មានករណីនេះជាច្រើន និងរាប់មិនអស់ នាពេលកន្លងមក និងបច្ចុប្បន្ននេះ។ ជាឧទាហរណ៍ ក្នុងច្បាប់«តែមួយ» ករណី«បង្ករបួសស្នាម» ត្រូវមានទោសឧក្រិដ្ឋ ឯអ្នកដែលសង្ស័យក្នុងបទ«ឃាតកម្ម» បែរជាជាប់ទោសត្រឹមបទ«មជ្ឈឹម»ទៅវិញ។
ថោង សារ៉ាត់ ជាប់ទោសក្នុងនាមជាឧក្រិដ្ឋជន ប៉ុន្មានឆ្នាំ?
តាមដីកាស្វែងរកចាប់ខ្លួនលោក ថោង សារ៉ាត់ កាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ ថា ជាអ្នកនៅពីក្រោយហេតុការណ៍ នៃ«ឃាតកម្ម»លើលោក អ៊ឹង ម៉េងជឺ។ ករណីនេះត្រូវបានលោក លី សុខលេង ជាចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសរសេរនៅក្នុងដីកាបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួននោះថា «ចោទប្រកាន់ពីបទផ្តើមគំនិត ក្នុងអំពើឃាតកម្មគិតទុកជាមុន» ត្រូវផ្តន្ទាទោសតាមមាត្រា២៨(អ្នកផ្តើមគំនិត)។ តែក្នុងដីការដដែលបែរជាកំណត់ ឲ្យមានការទទួលទោស តាមមាត្រា៤០០ (ទទួលផលចោរកម្ម) នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌទៅវិញ។ ទោសនេះអាចនឹងទទួលទោស ត្រឹមតែជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារពីរឆ្នាំ ទៅប្រាំឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ ពី៤លានរៀល ទៅ១០លានរៀលប៉ុណ្ណោះ។
តែបើក្រឡេកមើលដីកាមួយទៀត ដែលចុះថ្ងៃទី៨ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ ដោយតំណាងអយ្យការ លោក កែវ សុវជាតិ កោះហៅ លោក សាន សីហៈ អាយុ ២៦ឆ្នាំ តួនាទីលេខាធិការគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ បានចោទមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង ពីបទចូលរួមចលនាកុប្បកម្ម កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤ នាទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។ បទចោទនេះ អាចឲ្យលោក សាន សីហៈ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី៧ឆ្នាំ ទៅ១៥ឆ្នាំ តាមមាត្រា៤៥៦ និង ៤៥៧ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
ពីរ«ស្តង់ដា»
តាមដីកាទាំងពីខាងលើនេះ លោក ណៃ វ៉ង់ដា បានចាត់ទុកការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា មានពីរ«ស្តង់ដា»។ «ស្តង់ដារទីមួយ» សម្រាប់អនុវត្តមកលើ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស នយោបាយ និងដីធ្លីជាដើម ត្រូវដាក់ឲ្យរស់នៅក្រោមច្បាប់។ ស្តង់ដាទីពីរ សម្រាប់ប្រភេទមនុស្ស ដូចជាលោក ឈូក បណ្ឌិត លោកឧញ្ញា ថោង សារ៉ាត់ និងមនុស្សមានអំណាចមួយចំនួនទៀត ដែលពួកគេត្រូវបានដាក់ឲ្យរស់នៅលើច្បាប់។
ប៉ុន្តែវាមិនមានអ្វីចម្លែកនោះទេ សម្រាប់ការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា ហើយក៏មិនមានអ្វី គួឲ្យផ្ញាក់ផ្អើលនោះដែរ ព្រោះវាក្លាយជារឿងដដែលៗទៅហើយ។ ដូចជាករណីមួយទៀត នៃមន្ត្រីខាងព័ត៌មាន នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ដែលត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ដូច្នេះដែរ។ សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ ពី«បទញុះញង់ ឲ្យមានហិង្សាដោយចេតនា (មាត្រា ២៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ) ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ (មាត្រា ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ) និងដឹកនាំចលនាកុបកម្ម (មាត្រា ៤៥៩ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ)» ដែលនឹងត្រូវប្រឈម នឹងការជាប់ពន្ធនាគារមិនតិចជាង៣០ឆ្នាំ ជាមួយនឹងការពិន័យជាប្រាក់ ៣.៥០០ដុល្លារអាមេរិកឡើយ។
ករណីនេះ មិនខុសពីសកម្មជនផ្សេងទៀត មានលោក អ៊ុក ពេជ្យសំណាង លោក ទេព ណារិន និងពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀត ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ ពី«បទបទហិង្សា ដោយចេតនា ដោយមានស្ថានទម្ងន់ទោស (មាត្រា២១៨នៃក្រម ព្រហ្មទណ្ឌ) ចូលរួមក្នុងចលនាកុបកម្ម (មាត្រា៤៥៦និង៤៥៧ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ) និងរារាំងមន្ត្រីរាជការសាធារណៈ ដោយមានស្ថានទម្ងន់ទោស (មាត្រា៥០៤ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ)»។ សកម្មជនទាំងនោះ អាចប្រឈមមុខជាប់ពន្ធនាគារ មិនតិចជាង១៥ឆ្នាំ រួមទាំងពិន័យជាប្រាក់ ៣.០០០ ដុល្លារអាមេរិកថែមទៀត។
តើនេះ ជាការសម្រេចដោយអំណាច«ឆន្ទានុសិទ្ធិ»នៃចៅក្រម ឬព្រះរាជអាជ្ញាមួយចំនួន តាមច្បាប់«កម្ពុជា» ឬយ៉ាងណា?
លោក វ៉ង់ដា បានបញ្ជាក់ថា៖ «ការគោរពច្បាប់ យុត្តិធម៌សង្គម លិទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស អាចកើតមានទៅបាន លុះណាតែតុលាការកម្ពុជាឯករាជ្យ មានតម្លាភាព មានប្រសិទ្ធិភាពត្រឹមត្រូវ។ (…) បើមិនដូច្នេះទេ ដរាបណាយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ នៅឆ្ងាយពីជនរងគ្រោះ ភាពអយុត្តិធម៌នៅតែបន្តមានលើជនរងគ្រោះ។»៕