តើនយោបាយ និងការដឹកនាំរបស់ អតីតជនផ្ដាច់ការអាល្លឺម៉ង់ ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ លោក អាដុហ្វ ហ៊ីត្លែ (Adolf Hitler) ពិតជាមានកន្លែងល្អ ដែលគេត្រូ​វរំលឹក ពីឈ្មោះលោកឬ? នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ឈ្មោះរបស់ហ៊ីត្លែ តែត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​ជាញឹកញយ នៅក្នុងសភាជាន់ទាប។ បើគេរាប់តាំងពី ឆ្នាំ១៩៩៦មក ឈ្មោះលោក ហ៊ីត្លែ ត្រូវបានប្រើប្រាស់​ចំនួន​១៨០០​ដង។ នេះបើតាមអត្ថបទមួយ ចេញផ្សាយដោយ គេហទំព័រ Daily Dot របស់អាមេរិក។

សម្រាប់នៅក្នុងប្រទេសបារាំងវិញ សំណៅឯកសារពីមុនមក របស់រដ្ឋសភាបារាំង បានបង្ហាញថា ឈ្មោះ ហ៊ីត្លែ ត្រូវបាន​យកមកប្រើប្រាស់ ចំនួន៤០ដង រាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៧មក និងនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភា ចំនួន១៧ដង រាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦។

រីឯ​នៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា កាលពីប៉ុន្មានសប្ដាហ៍មុននេះ មេដឹកនាំកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ មួយរូបរបស់កម្ពុជា បានប្រើប្រាស់​ឈ្មោះ របស់​ជនផ្ដាច់ការរូបនេះ មកធ្វើជាគំរូ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ម្ដងដែរ។ នេះបើតាមសារព័ត៌មាន ចេញផ្សាយ​ក្នុង​ស្រុក ជា​​ច្រើន។ បន្ទាប់មក នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានរំលឹកពីឈ្មោះ ហ៊ីត្លែ មកថ្លែងជាសាធារណៈ ម្ដង​​ឬ​ពីរ​​ដង​​ថែមទៀត។

ប៉ុន្តែនៅក្នុងនៅក្នុងសភាជាន់ទាបអាមេរិក ការប្រើប្រាស់ឈ្មោះ ហ៊ីត្លែ មិនមែនដើម្បី យកមកធ្វើជា«គំរូ» ក្នុងការដឹកនាំ ដូច​មេដឹកនាំនៅកម្ពុជាទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ឈ្មោះ «ហ៊ីត្លែ» មានប្រយោជន៍ ក្នុងការរំលឹកពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីបង្ហាញ ពីទំហំ​បញ្ហានយោបាយទាំងឡាយ ដែលអាចរុញ ទៅរកលទ្ធផលដ៏អាក្រក់ ប្រសិនបើសមាជិកសភា ឬសមាជិករដ្ឋាភិបាល មិនធ្វើការប្រុងប្រយ័ត្នទេនោះ។

យ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រើប្រាស់ជ្រុលហួសហេតុ នៃឈ្មោះ មេដឹកនាំផ្ដាច់ការ ហ៊ីត្លែ នេះ ក៏តែងទទួលបានប្រតិកម្ម ជា​ញឹកញយនិងខ្លាំងក្លា ពីសំណាក់សម្ព័ន្ធភាពអាមេរិក នៅអ៊ឺរ៉ុបដែរ។ ដូចជានៅឆ្នាំ២០០២ តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកម្នាក់ ត្រូវ​បានរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌អាល្លឺម៉ង់ ទាមទារឲ្យមានការបកស្រាយ ឲ្យច្បាស់លាស់ ក្នុងការដែលតំណាងរាស្ត្ររូបនេះ ធ្វើការ​ប្រៀប​ធៀប អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក ហ្សក ប៊ូស (Georges W Bush) ទៅនឹង ហ៊ីត្លែ។

តើគេគួរតែធ្វើច្បាប់មួយ ដើម្បីដាក់កំណត់ កុំឲ្យរំលឹកពីឈ្មោះ ហ៊ីត្លែ ឬ? ទេ! មិនចាំបាច់ទេ! តែត្រូវមានសតិសម្បជញ្ញៈ នៅក្នុងការប្រើប្រាស់ «ពាក្យឬឈ្មោះ» នេះ ដែលមានន័យប្រហាក់ប្រហែល ទៅនឹងពាក្យ«យួន» ដែលចង់និយាយ​រំលឹក ពីប្រវត្តិឈ្លានពាន នៃប្រទេសវៀតណាម ឬលំហូរចូលដោយខុសច្បាប់ នៃជនអន្តោប្រវេសន៍វៀតណាម មក​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា តែក៏ចង់និយាយដល់ផងដែរ ពីការរើសអើងពូជសាសន៍ ដែលគេគួតែជៀសវាង៕