ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីនិងជនរងគ្រោះ សុំសាលាក្ដីខ្មែរក្រហម បញ្ចប់សំនុំរឿង០០២ក្នុងឆ្នាំនេះ
តំណាងដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី និងជាជនរងគ្រោះ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ចំនួន១៣នាក់ ក្នុងចំណោម រាប់ពាន់នាក់ មកពី១១ រាជធានីខេត្តក្រុង បានអំពាវនាវឲ្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ពន្លឿននិតិវិធីដើម្បីឲ្យបញ្ចប់សុំណុំរឿង០០២ នៅក្នុងបំណាច់ឆ្នាំ ២០១៣ នេះ នៅខណៈ ដែលលោកអៀង សារី បានទទួលមរណៈភាព និង លោកខៀវ សំផន ត្រូវបានសាលាក្តីកំពុងបើកសវនាការ ទាក់ទិនទៅនឹងបញ្ហាសុខភាព។
អង្គសាវនាការ នៃសាលាក្ដីវិសមញ្ញ ដើម្បីកាត់ក្ដីលើមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម កាលពីថ្ងៃ៦ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១២។ រូបថត សាលាក្ដី។
ថ្លែងនៅក្នុងកម្មវិធីសម្លេងតំណាងដើមបណ្តឹង រដ្ឋប្បវេណីការផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នា របស់ដើមបណ្តឹង អ្នកស្រីពេជ្រ ស្រីផល មកពីខេត្តពោធិ៍សាត់ បានថ្លែងឲ្យដឹងថា អ.វ.ត.ក ដែលបានកើតឡើង៨ ឆ្នាំកន្លងមកហើយនេះជនរងគ្រោះ ពុំទាន់បានទទួលយុត្តិធម៌អ្វីទាល់តែសោះ រីឯជនជាប់ចោទ មិនព្រមនិយាយ តើជនរងគ្រោះ នឹងទទួលបានយុត្តិធម៌ដែររឺទេ បើរហូតមកដល់ពេលនេះជនជាប់ចោទ០០២ បានស្លាប់ទៅជាមួយនឹងអាថ៌កំបាំង រីឯអ្នកនៅរស់មិនព្រមនិយាយ ចុះបើថ្ងៃណាមួយសាលាក្តីនេះជាប់គាំងអ្វីមួយ តើជនរងគ្រោះទៅរកយុត្តិធម៌នៅឯណា? អ្នកស្រីបានពន្យល់ថា «ខ្ញុំសូមឲ្យ ចុងចោទនិយាយចេញមក ពីព្រោះចុងចោទក៏ចាស់ ដើមចោទក៏ចាស់ កុំឲ្យគាត់ស្លាប់ទៅ នាំភាពអាថ៌កំបាំងទៅជាមួយ ដូចជាលោកអៀង សារី។ ហើយសូមឲ្យសាលាក្តីនេះ កាត់ឲ្យបានឆាប់ កុំឲ្យបន្លាយពេលវេលាវែងឆ្ងាយពេក ពីព្រោះឃើញធ្វើការយូរមកហើយ ប៉ុន្តែលទ្ធិផលសម្រាប់ជនរងគ្រោះ គឺនៅកម្រិតស្មើរសូន្យនៅឡើយ ពុំឃើញមានអ្វីទៅមុខសោះ។»
អ្នកស្រីបានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា នៅពេលដែលលឺដំណឹងថាលោកអៀង សារី បានស្លាប់ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីមានការសោកស្តាយ និងឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ប៉ុន្តែមិនមែនសោកស្តាយនិងឈឺចាប់ ដោយសារគាត់ស្លាប់ គឺសោកស្តាយនិងឈឺចាប់ ដោយសារសាលាក្តីពុំទាន់បានចេញសាលក្រម កាត់ទោសគាត់នៅឡើយ។ អ្នកស្រីបានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា «ខ្ញុំសូមឲ្យតុលាការដូរនិតិវិធីទៅ កុំយកស្ទីលអៀង ធារិទ្ធ និង អៀង សារីយកមកប្រើទៀត»។
លោក ជុំ ម៉ី បានថ្លែងឲ្យដឹងថា តុលាការនេះ ប្រហែលជាមិនអាចទៅមុខរួច ក្នុងរយៈ១ឆ្នាំនេះទេ ពីព្រោះសុខភាពរបស់លោកនួន ជា កំពុងតែមានបញ្ហា ហើយបើថ្ងៃណាមួយ គាត់មានបញ្ហាអ្វីទៅនោះ តុលាការនេះគឺនឹងត្រូវបញ្ចប់តែម្តង មិនអាចធ្វើអ្វីទៅមុខកើតនោះទេ។ លោកបាននិយាយថា «ខ្ញុំសុំឲ្យបញ្ចប់សុំណុំរឿងនេះនៅក្នុងឆ្នាំនេះទៅ កុំពន្យាទៀតដើម្បីឲ្យនួន ជានិយាយបួន ទៅដប់មាត់ផង ប្រសិនបើនួន ជាស្លាប់ទៅគឺតុលាការនេះនឹងចប់តែម្តងពីព្រោះខៀវ សំផន បាននិយាយតាំងពីដំបូងថា ខ្លួនជាទីងមោងមិនដឹងអ្វីទាំងអស់»។
លោក ប៉ែន សឿន តំណាងដើម្បីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ក្នុងសុំណុំរឿង ០០២ មកពីខេត្តស្វាយរៀង បានថ្លែងឲ្យដឹងថា លោកស្នើសុំឲ្យអ្នកដែលវាយតំលៃ ទៅលើបញ្ហារបស់ជនជាប់ចោទនោះ សុំគិតអំពីផលប្រយោជន៍ របស់ជនរងគ្រោះទូទាំងប្រទេស ជាង៣លាននាក់ផង ពីព្រោះជនរងគ្រោះស្រែកឃ្លាននៅយុត្តិធម៌ និងការពិត។ លោកបានសម្ដែងការសោកស្តាយថា «ខ្ញុំបាត់ទំនុកចិត្តលើសាលាក្តីទាំងស្រុង ខ្ញុំបានស្នើរសុំឲ្យគេពន្លឿននិតិវិធី តែគេបានពន្យាៗៗ ហើយមនុស្សចាស់តែងតែឈឺ ហើយស្លាប់ នៅទីបំផុតតុលាការនេះឯង ពុំបានទទួលលទ្ធិផលអ្វីទាំងអស់។ នេះហើយគឺជាចេតនារបស់តុលាការ ការពារជនជាប់ចោទ ឲ្យរួចផុតពីការកាត់ទោស និងគិតតែពីផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯង គឺគិតតែប្រាក់បៀរវត្សន៍របស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។»។
សម្រាប់លោកប៉ែន សឿន រាល់ជ័យជំនៈទាំងឡាយ ពួកលោកមិនបានទទួលទេ តែផ្ទុយទៅវិញ អ្នកដែលបានទទួលគឺមេធាវីជនជាប់ចោទ ពីព្រោះគេការពារឲ្យកូនក្តីរបស់គេ រួចផុតពីការចោទប្រកាន់ ដូចជាលោកអៀង សារី ដែលបានស្លាប់ទៅ និងរូបលោកស្រី អៀង ធារិទ្ធិនោះជាដើម។
លោក ស៊ុំ រទ្ធី ដើម្បីបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី០០២ បានថ្លែងឲ្យដឹងថា តុលាការគួរតែពន្លឿននិតិវិធី ហើយយកសុំណុំរឿងណាដែលធ្ងន់ៗ ដើម្បីយកមកចោទប្រកាន់ អ្នកនៅរស់ទាំងពីរនាក់នេះ ដើម្បីកាត់ទោស ឲ្យបានឆាប់រហ័ស ពីព្រោះជនជាប់ចោទទាំងពីរនាក់នេះ ក៏មានវ័យកាន់តែចាស់ទៅហើយ។ «បើសុំណុំរឿង០០២មិនបានសម្រេចទេ អ្នកដែលរមាស់ខ្លាំងជាងគេ គឺអង្គការសហប្រជាជាតិនេះហើយ មិនមែនខ្ញុំតំណាងរងគ្រោះនោះទេ។ អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអ្នកបរាជ័យមិនអាចរកយុត្តិធម៌ ដល់ជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមបាន។»
ជនជាប់ចោទ អៀង សារី បានទទួលមរណភាព កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៣ ដោយមូលហេតុជំងឺ ក្នុង អាយុ ៨៧ឆ្នាំ នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត។ លោកត្រូវបានចោទប្រកាន់ ពីបទឧកិ្រដ្ឋចំនួនបីគឺ បទប្រឆាំងមនុស្សជាតិ បទប្រល័យពូជសាសន៍ និងបទបំពារបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ លើអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ១៩៤៩ ដែលសហចៅក្រមស៊ើបអង្កេតបានបញ្ជូនរឿងទៅជំនុំជម្រះ។
លោក នេត្រ ភត្រា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានថ្លែងឲ្យដឹងថា លោកស្វាគមន៍ចំពោះការលើកឡើងទាំងឡាយណា ដែលតម្រូវឲ្យមានការពន្លឿននិតិវធី ដោយបច្ចុប្បន្ននេះ តុលាការកំពុងតែរកវិធីសាស្ត្រណា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយពន្លឿននិតិវិធីឲ្យបានលឿន។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ តុលាការពុំមានចេតនាណាមួយ ដើម្បីពន្យឿតនិតិវិធីនោះទេ តែកំពុងរកនិតិវិធីណា ដើម្បីឲ្យបញ្ចប់ទៅឲ្យបានរហ័ស ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការទន្ទឹងរកចាំ របស់ជនរងគ្រោះ។ លោកបានឆ្លើយតប ទៅនឹងការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយ ថា«ជាសិទ្ធិរបស់គេ»។ «ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ តុលាការកំពុងតែចំណាត់ការទៅ តាមនិវិធីដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ។ ដូចពេលកន្លងមកមានការចោទប្រកាន់ថា តុលាការនេះមិនអាចចាប់ជនជាប់ចោទមកតុលាការ ដើម្បីជម្រះបានទេ តែយើងធ្វើបាន គេចោទថាតុលាការនេះ មិនអាចចេញសាលក្រមទេ យើងចេញសាលក្រម០០១បាន (...)៕»
-----------------------------------------------
ដោយ ៖ គិន ហត្ថារ៉ូ - ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២៥ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៣
រក្សាសិទ្ធគ្រប់យ៉ាងដោយ៖ មនោរម្យព័ងអាំងហ្វូ